بررسی انگل های کرمی روده ای سگ های ولگرد شهر اصفهان

مقدمه: بیماری های زئونوز همیشه تهدید مهمی برای انسان بوده اند. این بیماری ها بین انسان و بسیاری از حیوانات مشترک هستند. از آن جایی که زاد و ولد سگ ها به خصوص سگ های ولگرد زیاد است و این حیوانات در محیط های اطراف شهرها و پیرامون مساکن انسانی زندگی می کنند همواره تهدیدی برای سلامتی محیط زیست و انسان بوده اند. شناسایی انگل های موجود سگ های ولگرد منطقه ی اصفهان از نقطه نظر اقتصادی، پزشکی و دامپزشکی به ویژه زئونوز کمک شایانی خواهد نمود. روش ها: در این مطالعه تعداد 96 قلاده سگ ولگرد شکار شده از مناطق مختلف شهر اصفهان جمع آوری گردید و پس از باز نمودن لاشه ی حیوانات، روده ی آن ها از نظر وجود انگل های کرمی بررسی شد. لاشه ی حیوانات در محل باز شد و پس از بستن دو سر روده، روده ها به آزمایشگاه منتقل گردید. سپس روده ها به صورت طولی باز شدند و پس از شستشوی آن ها، انگل های کرمی موجود در آب جدا شدند. پس از فرآوری ایزوله ها در محلول فرمالین ده در صد قرار گرفتند. پس از رنگ آمیزی موقت و دایمی و طی مراحل آب گیری و شفاف سازی، ایزوله های مناسب مونت دایمی شدند. سپس اشکال ایزوله ها با ابزار ترسیم کشیده شد و با استفاده از کلیدهای تشخیصی موجود، شاخص های تاکسونومی (طول قلاب بزرگ، شکل بند، موقعیت کیسه ی سیر، موقعیت بیضه ها و تخمدان در بندهای سستودها) تمامی ایزوله ها مطالعه شدند. این شاخص ها در نماتودها شامل اندازه ی طول بدن، تزیینات کوتیکولی، شکل باله ی رأسی و دمی و تعداد و شکل لب ها و حالت مری همچنین موقعیت محل واژن و مقعد بود. تمامی ایزوله ها در حد جنس و سپس گونه شناسایی شدند. یافته ها: در این بررسی با مطالعه ی 96 قلاده سگ ولگرد روده های 4/60 درصد آن ها آلوده به حداقل یک کرم بود. ایزوله های کرمی در مجموع شامل هفت گونه سستود و سه گونه نماتود بودند که شامل: 24 درصد تنیا اویس، 54/13 درصد تنیا هیداتیژنا، 21/5 درصد تنیا پیزیفورمیس، 21/5 درصد تنیا مولتی سپس، 1/27 درصد اکینوکوکوس گرانولوسوس، 92/22 درصد دیپلیدیوم کانینوم، 21/5 درصد مزوسستوییدس لینه آتوس و 9/21 درصد توکسا سکاریس لئونینا، 25/6 درصد توکسوکارا کانیس و 13/3 درصد ریکتولاریا افینیس بودند.گونه ی تنیا پیزیفورمیس برای اولین بار از اصفهان گزارش شد. نتیجه گیری: ارقام فوق بیان گر اهمیت این انگل ها از نقطه نظر پزشکی و دامپزشکی است، بنابراین باید نسبت به درمان سگ های صاحب دار و گله و از بین بردن سگ های ولگرد و همچنین از بین بردن لاشه های آلوده به مرحله ی لاروی سستودهای زئونوز توجه مبذول داشت. شناسایی انگل های موجود در این حیوانات به بهبود وضعیت مبارزه و کنترل بیماری های زئونوز کمک شایانی خواهد نمود.